Ίσως ακούσετε το παιδί σας να λέει πράγματα όπως «δεν μπορώ να λύσω αυτό το μαθηματικό πρόβλημα, είμαι τόσο χαζός/ή» ή «δεν μου ταιριάζει κανένα ρούχο», και ίσως ανησυχείτε.
Αν το παιδί σας είναι υπερβολικά επικριτικό με τον εαυτό του, είναι φυσιολογικό να αναρωτιέστε για το πώς αυτό επηρεάζει τη συνολική ψυχική υγεία του, και αν αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση, άγχος και προβλήματα στο σχολείο.
Πάνω απ’ όλα όμως, πιθανότατα θέλετε να μάθετε πώς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να αντιμετωπίσει αυτή την αρνητική σκέψη.
Διαβάστε επίσης: Υπομονή: Πολύτιμο δώρο για τα παιδιά μας
Γιατί ένα παιδί μπορεί να είναι τόσο αυστηρό με τον εαυτό του;
Συνήθως, είναι ένας συνδυασμός του χαρακτήρα, του άγχους και κοινωνικών παραγόντων που οδηγεί τα παιδιά να είναι τόσο σκληρά με τον εαυτό τους, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Πιθανοί λόγοι:
- Χαρακτήρας
Ένας λόγος για την τάση του παιδιού να είναι αυστηρό με τον εαυτό του είναι ο φυσικός του χαρακτήρας. Για παράδειγμα, ένα παιδί με έναν τελειομανή χαρακτήρα μπορεί να στεναχωριέται πολύ για ένα λάθος σε ένα τεστ, νιώθοντας ότι απέτυχε ολοκληρωτικά.
- Περιβάλλον
Το περιβάλλον στο σπίτι μπορεί επίσης να επηρεάσει την αυτοκριτική συμπεριφορά του παιδιού. Τα παιδιά είναι σαν μικρά«σφουγγάρια» που απορροφούν τη γλώσσα που ακούν στο σπίτι.
- Άγχος
Το άγχος συχνά παίζει ρόλο στο ότι τα παιδιά είναι αυστηρά με τον εαυτό τους. Παιδιά που ανησυχούν πολύ μπορεί να ερμηνεύουν μικρές αποτυχίες ως μεγάλες καταστροφές, όπως να πιστεύουν ότι ένας κακός βαθμός σε μία εργασία σημαίνει ότι είναι «κακοί μαθητές».
- Κοινωνικές πιέσεις
Οι κοινωνικές πιέσεις στο σχολείο και ανάμεσα στους συμμαθητές μπορούν επίσης να επηρεάσουν έντονα τα παιδιά.
- Κοινωνικά δίκτυα
Η επιρροή των social media, των βίντεο και των ταινιών που βλέπουν μπορεί να είναι επίσης ένας βασικός λόγος που τα παιδιά γίνονται υπερβολικά αυστηρά με τον εαυτό τους. 
Μερικά σημάδια που μπορεί να δείχνουν ότι ένα παιδί κάνει αυστηρή αυτοκριτική
- Συχνή αρνητικοί χαρακτηρισμοί, όπως «Είμαι χαζός» ή «Δεν κάνω τίποτα σωστά»
- Απομόνωση από συνομηλίκους και μέλη της οικογένειας
- Αποφεύγει νέες προκλήσεις ή τα παρατάει εύκολα
- Νιώθει υπερβολικά στεναχώρια για μικρά λάθη (π.χ. σκίζει την εργασία του λόγω μικρού λάθους)
- Αρνείται να συμμετέχει σε δραστηριότητες από φόβο ότι θα τα πάει χειρότερα από άλλους
- Δείχνει σημάδια κακοκεφιάς και μειωμένης συμμετοχής στον κόσμο γύρω του
Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας;
Αν παρατηρήσετε υπερβολική αυτοκριτική, είναι φυσικό να θέλετε να παρέμβετε και να διορθώσετε τα πράγματα.
Πλησιάστε το παιδί σας όταν εκφράζεται με αρνητικό τρόπο για τον εαυτό του και μιλήστε του για τα συναισθήματά του, λέγοντας του: «Φαίνεται ότι είσαι στεναχωρημένος/η για το πώς τα πήγες στο τεστ. Θέλεις να μου πεις περισσότερα;»
Σύμφωνα με τους ειδικούς, για να βοηθήσετε το παιδί να είναι λιγότερο αυστηρό με τον εαυτό του, πρέπει αρχικά να ακούσετε χωρίς να δώσετε αμέσως λύσεις, απλά να είστε περίεργοι και να ρωτάτε.
Επικυρώστε τα συναισθήματα του ενώ ταυτόχρονα ενθαρρύνετε την αυτοσυμπόνια, λέγοντας «βλέπω ότι είσαι πολύ στεναχωρημένος/η γι’ αυτό. Μπορούμε να μιλήσουμε για το τι σε δυσκολεύει;» ή «Είναι εντάξει να κάνουμε λάθη, όλοι το κάνουμε.»
Πώς να βοηθήσετε να δημιουργηθεί μια πιο καλοσυνάτη εσωτερική φωνή;
- Ξεκινήστε δείχνοντας αυτοσυμπόνια στον εαυτό σας. Την επόμενη φορά που θα κάνετε λάθος μπροστά στο παιδί σας, μιλήστε με καλοσύνη στον εαυτό σας δυνατά για να σας ακούσει. Μπορείτε να πείτε «είναι εντάξει να κάνουμε λάθη, δεν είμαι τέλειος/α.»
- Ενθαρρύνετε το παιδί να επαναπροσδιορίζει τις αρνητικές σκέψεις. Να του ζητάτε να ρωτάει: «Αν ένας φίλος μου μιλούσε άσχημα για τον εαυτό του, τι θα του έλεγα για να τον κάνω να νιώσει καλύτερα;»
- Κάντε μαζί θετικές επιβεβαιώσεις. Βρείτε μια λίστα με θετικές φράσεις που σας αρέσουν και διαβάστε τες δυνατά πριν τον ύπνο ή όταν ξυπνάτε.
- Γιορτάστε την προσπάθεια και τη μάθηση, όχι μόνο τα αποτελέσματα. Αν ξέρετε ότι το παιδί σας διάβασε πολύ για μια εξέταση, επιβραβεύστε την προσπάθεια με μια μικρή ανταμοιβή.
- Δημιουργήστε μια οικογενειακή κουλτούρα που εκτιμά την ανθεκτικότητα, την αποδοχή του εαυτού και τη νοοτροπία ανάπτυξης. Αυτό μπορεί να πάρει χρόνο, αλλά με ενθαρρυντικά σχόλια και ανταμοιβές για την προσπάθεια, μπορείτε σιγά-σιγά να αλλάξετε τις κοινές αξίες της οικογένειας.