Οι ερωτήσεις των παιδιών είναι ατελείωτες και το ένστικτό μας να δίνουμε γρήγορες απαντήσεις συχνά έχει τα αντίθετα αποτελέσματα. Μήπως το να κάνουμε μία παύση πριν να απαντήσουμε είναι πιο σοφό; Ας δούμε τι πραγματικά λειτουργεί!
Διαβάστε επίσης: Παιδί: Τι να κάνουμε όταν μονίμως ξεπερνά τα όρια
Το να υποστηρίζουν οι γονείς την αστείρευτη περιέργεια του παιδιού τους δεν σημαίνει ότι πρέπει να είναι ειδικοί ή να δημιουργούν πολύπλοκες δραστηριότητες. Στην πραγματικότητα, οι πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις είναι εκπληκτικά απλές και λειτουργούν πιθανόν ακόμη καλύτερα και από τις παραδοσιακές μεθόδους «διδασκαλίας». Παρακάτω οι πιο αποτελεσματικοί τρόποι να ανταποκριθείτε στις αδιάκοπες ερωτήσεις που κάνουν τα παιδιά σας:
-
Ξεκινήστε με το «εσύ τι νομίζεις;»
Την επόμενη φορά που το παιδί σας θα ρωτήσει: «Γιατί ο ουρανός είναι μπλε;», μπορείτε να κάνετε μια παύση. Κοιτάξτε μαζί τον ουρανό. Και μετά πείτε κάτι σαν: «Χμ. Καλή ερώτηση! Εσύ τι νομίζεις;» Αυτή η απλή αλλαγή κάνει πολλά περισσότερα από το να σας κερδίσει λίγο χρόνο. Στέλνει στο παιδί σας τα εξής μηνύματα:
- Παίρνω στα σοβαρά την ερώτησή σου.
- Πιστεύω ότι μπορείς να σκεφτείς πάνω σε αυτό.
- Μπορούμε να το εξερευνήσουμε μαζί.
Έτσι δίνετε στο παιδί την ευκαιρία να εμπλακεί νοητικά, αντί να του δώσετε αμέσως μία έτοιμη απάντηση. Ενισχύεται έτσι η ικανότητά του να σκέφτεται, να κάνει υποθέσεις και να βρίσκει συνδέσεις. Όταν απαντάμε άμεσα, χωρίς να του δώσουμε χρόνο να σκεφτεί, περνάμε άθελά μας το μήνυμα ότι η μάθηση έρχεται απ’ έξω, όχι από μέσα του. Μακροπρόθεσμα, αυτό μπορεί να καταπνίξει την περιέργεια του, την οποία θέλουμε να ενθαρρύνουμε.
-
Μετατρέψτε τις ερωτήσεις τους σε μικρές ερευνητικές αποστολές
Αντί να βλέπετε κάθε ερώτηση σαν κάτι που πρέπει απλώς να απαντηθεί, σκεφτείτε την ως μια καλή αφετηρία για εξερεύνηση. Δεν σημαίνει ότι θα του κάνετε «μάθημα». Απλώς ακολουθήστε την περιέργεια του παιδιού ένα βήμα παραπέρα.
Για παράδειγμα, όταν το παιδί ρωτήσει γιατί τα ψάρια ζουν στο νερό, μπορείτε να πείτε: «Κι εγώ το αναρωτιέμαι αυτό. Έχουμε κανένα βιβλίο για ψάρια; Θες να δούμε τι μπορούμε να βρούμε;» ή «Τι λες, τι θα γινόταν αν ένα ψάρι προσπαθούσε να ζήσει στην ξηρά, όπως εμείς;»
Το «κλειδί» είναι να προχωρήσετε μόνο ένα βήμα, όχι να φτάσετε κατευθείαν στην τελική απάντηση. Αυτή η μέθοδος λέγεται υποστήριξη. Βασίζεται στο να δίνετε αρκετή βοήθεια για να κρατήσετε το παιδί ενεργό και περίεργο, χωρίς να του πάρετε τον έλεγχο της σκέψης. Μια καλή ιδέα είναι να δείτε ένα βιβλίο μαζί. Ή ένα μικρό βίντεο. Ή να κάνετε συζήτηση, ενώ κάνετε μία άλλη δουλειά. Ο στόχος δεν είναι να γίνετε ειδικοί στη βιολογία των ψαριών. Είναι να δείξετε ότι οι ερωτήσεις του αξίζουν αναζήτηση.
-
Αφήστε το παιδί να ηγηθεί, χωρίς να χρειάζεται πάντα να «διδάξετε» κάτι
Αυτό ίσως είναι το πιο δύσκολο βήμα. Ειδικά αν μεγαλώσατε με την ιδέα ότι οι ενήλικες κάνουν ερωτήσεις και τα παιδιά δίνουν απαντήσεις. Όμως όταν αφήνουμε τα παιδιά να καθοδηγούν τη δική τους μάθηση, αυτά μένουν αφοσιωμένα περισσότερο και εξερευνούν πιο βαθιά. Αντί να είστε ο «σοφός δάσκαλος», δοκιμάστε να γίνετε ο «οδηγός» τους, που θα στέκεται πλάι τους.
Δεν χρειάζεται να τους λέτε όλα όσα γνωρίζετε, συχνά αυτό ενδέχεται να τα κάνει να βαριούνται. Ο ρόλος των γονιών είναι να είναι συνοδοιπόροι στο ταξίδι των παιδιών, να είναι αυτοί που τα βοηθούν να βρουν πληροφορίες, που κάνουν καλές ερωτήσεις και γιορτάζουν τις ανακαλύψεις τους.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη στο παιδί. Πολλοί γονείς αισθάνονται πως πρέπει να παρέχουν απαντήσεις ή πληροφορίες, αμέσως τη στιγμή που το παιδί τους δείξει ενδιαφέρον. Αλλά το να μάθετε να κάνετε πίσω και να εμπιστεύεστε τη διαδικασία μάθησης του παιδιού σας, είναι ίσως το πιο πολύτιμο δώρο που μπορείτε να του κάνετε.
Μόλις αρχίσετε να εφαρμόζετε τα παραπάνω, θα δείτε κάτι εντυπωσιακό. Οι ερωτήσεις του παιδιού σας θα σας φαίνονται λιγότερο κουραστικές και περισσότερο ενδιαφέρουσες. Και να θυμάστε πως δεν χρειάζεται να τα ξέρετε όλα. Μπορείτε να ανακαλύπτετε μαζί!
Η μέθοδος είναι απλή:
- Παύση
- Αναρωτηθείτε μαζί
- Κάντε ένα βήμα παραπέρα
- Αφήστε το παιδί να σας οδηγήσει