Όσο αθώο κι αν ακούγεται το να έχουν τα παιδιά smartphone, υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Ναι μεν διευκολύνουν τους γονείς να ξέρουν πού είναι το παιδί τους ή το ηρεμούν -έστω και παροδικά- όταν είναι αναστατωμένο, όμως μήπως δεν είναι τελικά μόνο θετική η επίδρασή τους; Τα ερωτήματα είναι πολλά. Τι προβλήματα προκαλούν τα κινητά; Πόσο και με ποιον τρόπο εμποδίζουν τη σωστή ανάπτυξη; Τι κινδύνους κρύβουν; Και το βασικότερο. Υπάρχει σωστή ηλικία για να έχει ένα παιδί κινητό;
Διαβάστε επίσης: Πώς θα με εμπιστεύεται το παιδί μου;
Τα smartphone διευκολύνουν την επικοινωνία με το παιδί, αυξάνουν τη δημιουργικότητά του, παρέχουν στον γονιό την ασφάλεια ότι μπορεί να το εντοπίσει αν χρειαστεί. Παράλληλα, ένα βίντεο στο ίντερνετ ή ένα γρήγορο παιχνίδι μπορούν να κρατήσουν απασχολημένο τον μικρό ή τη μικρή μας για λίγη ώρα, μέχρι να ετοιμάσουμε το δείπνο ή να μιλήσουμε με τον/την σύντροφό μας.
Πριν βιαστούμε να του αγοράσουμε, όμως, τη νέα λαμπερή συσκευή, έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Human Development and Capabilities, δείχνει ότι ίσως πρέπει να το σκεφτούμε λίγο καλύτερα. Η εν λόγω μελέτη «ρίχνει φως» στο τι μπορεί να συμβεί όταν τα παιδιά αποκτούν smartphone πολύ νωρίς και τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά.
Τι έδειξε η έρευνα
Η έρευνα βασίστηκε σε στοιχεία από μελέτες με περισσότερους από 100.000 νέους, ηλικίας από 18 έως 24 ετών. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με συμπτώματα ψυχικής υγείας, όπως, μεταξύ άλλων, άγχος, κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Το βασικό εύρημα; Όσο μικρότερος ήταν ο εκάστοτε συμμετέχων όταν ως παιδί πήρε για πρώτη φορά smartphone, τόσο χειρότερα ήταν τα αποτελέσματα στην ψυχική του υγεία αργότερα στη ζωή του.
Σύμφωνα με τη μελέτη, τα κορίτσια που είχαν κινητό από 5 ή 6 ετών είχαν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να αναφέρουν ανησυχητικές σκέψεις, που οδηγούν σε επικίνδυνες συμπεριφορές, σε σύγκριση με εκείνα που απέκτησαν τη συσκευή στα 13 ή αργότερα.
Με βάση τα στοιχεία, τα αγόρια εμφάνισαν παρόμοιους κινδύνους. Συγκεκριμένα, το 31% όσων είχαν πολύ νωρίς πρόσβαση σε κινητό τηλέφωνο ανέφεραν τέτοιου είδους σκέψεις έναντι 20% όσων περίμεναν μέχρι τα 13 ή πιο μετά. Με απλά λόγια, το συμπέρασμα είναι ότι όσο νωρίτερα παίρνει ένα παιδί ένα κινητό, τόσο μεγαλύτερος ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος.
Smartphone, παιδί και ψυχική υγεία
Οι ψυχολόγοι εξηγούν ότι πριν τα 13, τα παιδιά εξακολουθούν να διαμορφώνουν την ταυτότητά τους, τη συναισθηματική ρύθμιση και την ανθεκτικότητά τους. Η πρόωρη έκθεση στον κόσμο των social media, των ατελείωτων ειδοποιήσεων και των συνεχών συγκρίσεων μπορεί να υπερφορτώσει έναν εγκέφαλο που δεν είναι έτοιμος για όλα αυτά.
Οι ερευνητές εντόπισαν στα κορίτσια μεγαλύτερη ευαλωτότητα σε θέματα αυτοεκτίμησης, άγχους και ανησυχίας για το σώμα, ενώ στα αγόρια, περισσότερη συναισθηματική αστάθεια, λιγότερη ενσυναίσθηση και ηρεμία.
Ως προς τον ύπνο, τα παιδιά που κοιμούνται με το κινητό στο δωμάτιο μένουν ξύπνια περισσότερο, με αποτέλεσμα η ανάπτυξη του εγκεφάλου τους να διαταράσσεται. Το cyberbullying, από την άλλη, είναι ένα φλέγον ζήτημα. Τα μικρά παιδιά με κινητά εκτίθενται νωρίτερα σε διαδικτυακό εκφοβισμό, χωρίς να έχουν τα εργαλεία να το αντιμετωπίσουν. Επίσης, περισσότερος χρόνος μπροστά σε μία οθόνη σημαίνει λιγότερη πρόσωπο-με-πρόσωπο επαφή με την οικογένεια ή με φίλους και άρα περισσότερη αποξένωση.
Πριν τα 13, το παιδί ακόμα «χτίζει» την ταυτότητά του, την αυτοεκτίμησή του και μαθαίνει να διαχειρίζεται τη ματαίωση. Το να του δώσει ο γονέας ένα smartphone πολύ νωρίς παρεμβαίνει σε αυτή την κρίσιμη ανάπτυξη.
Η ιδανική ηλικία
Σύμφωνα με τη μελέτη, καλό είναι να αποφεύγεται η κατοχή smartphone από παιδιά πριν τα 13. Τα 14 θεωρούνται μάλλον η πιο «ασφαλής» ηλικία, καθώς τότε τα περισσότερα παιδιά έχουν αναπτυχθεί περισσότερο συναισθηματικά και γνωστικά.
Όμως, κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Κάποιο μπορεί να είναι έτοιμο στα 12, άλλο να χρειάζεται να περιμένει μέχρι τα 15. Το «κλειδί» είναι η συναισθηματική ετοιμότητα κάθε παιδιού.
Σημάδια ότι το παιδί (και εσείς) είναι έτοιμο για smartphone
- Μπορεί να σέβεται τα όρια; Είστε έτοιμοι να τα θέσετε;
- Χρειάζεται τη συσκευή για επικοινωνία και ασφάλεια ή μόνο για ατελείωτο σκρολάρισμα;
- Θα καθυστερήσετε την πρόσβασή του σε social media;
- Το παιδί μιλά ανοιχτά μαζί σας;
- Δίνετε εσείς το σωστό παράδειγμα ως προς τη χρήση του κινητού;